Szamponoterapia jako metoda leczenia miejscowego cieszy się dużą popularnością jako element wspomagający leczenie problemów dermatologicznych psów i kotów. W niektórych przypadkach może być stosowania z powodzeniem jako jedyna forma postępowania terapeutycznego. Stosowanie terapii szamponem potrafi znacznie przyspieszyć cały proces leczenia oraz wydłużyć okres podtrzymania efektu terapeutycznego. Dużym plusem stosowania szamponoterapii jest to, że rzadko pojawiają się efekty uboczne i jest łatwa do przeprowadzenia. Należy jednak pamiętać, że jej skuteczność zależy od, właściwego do danego schorzenia dermatologicznego, doboru preparatu.
Kiedy wybrane zostaną preparaty o odpowiednim dla schorzenia składzie możliwe jest usunięcie ze skóry brudu, alergenów i nadmiaru wydzieliny oraz ograniczenie rozwoju bakterii, grzybów czy pasożytów. Dzięki temu rany lepiej się goją, a rogowacenie naskórka i wysuszenie skóry są ograniczone. Dodatkowo stosowanie szamponów, które w swoim składzie posiadają składniki działające łagodząco znacząco zmniejszają nasilenie świądu, który często stanowi poważny problem w schorzeniach dermatologicznych.
Skóra psów i kotów bardzo różni się, zarówno pod względem anatomicznym, jak i fizjologicznym od skóry ludzi. Dlatego należy pamiętać, że ludzkie szampony nie nadają się do stosowania u naszych czworonożnych przyjaciół, ponieważ pH skóry zwierząt jest inne niż u człowieka (odczyn skóry zwierząt jest zasadowy, a ludzka skóra ma odczyn kwaśny). Z tego względu nie należy również stosować szarego mydła, płynów do higieny intymnej czy szamponów dla dzieci. Dodatkowo w składzie szamponów dla ludzi znajdują się substancje zapachowe i konserwujące, które mogą powodować kolejne podrażnienia skóry u zwierząt.
Skuteczność szamponoterapii zależy również od prawidłowego przeprowadzenia kąpieli. Ważne jest, aby temperatura wody nie była nadmiernie wysoka, gdyż zbyt gorąca woda może zwiększyć wysuszenie skóry i nasilić świąd. W zależności od zaleceń lekarza weterynarii, kąpiel lecznicza może przebiegać jedno- lub dwuetapowo. Pierwszy etap kąpieli, dokładne zmoczenie włosów i skóry, ma na celu usunięcie brudu, łoju i martwego naskórka. Etap drugi to kąpiel lecznicza, kiedy to substancje zawarte w szamponie mają szansę zadziałać na skórę. Przed nałożeniem szamponu na skórę należy odpowiednio spienić szampon w dłoniach. Piana, która powstanie powinna być delikatnie wcierana w skórę. Szczególnie ważne jest, aby pamiętać o okolicy pach, przestrzeni międzypalcowych i ogona. Po dokładnym wmasowaniu preparatu, szampon należy zostawić na skórze na 5-10 minut, aby substancje w nim zawarte mogły spenetrować w głąb skóry.
Należy pamiętać, że u psów długowłosych nadmierne tarcie może spowodować zmatowienie włosa.
Po tym czasie należy dokładnie spłukać szampon, a po kąpieli odsączyć nadmiar wody z włosów, unikając nadmiernego pocierania. Po tak przeprowadzonej kąpieli można nałożyć odpowiednią odżywczą emulsję wzmacniającą i wydłużającą działanie szamponu. Zwierzę powinno wyschnąć w temperaturze pokojowej – nie zaleca się suszenia przy pomocy suszarek. Dodatkowo w dni, kiedy kąpiel nie jest przeprowadzana, można stosować, na miejsca chorobowo zmienione, spray wspierający lecznicze działanie szamponu. Obecnie na polskim rynku weterynaryjnym można znaleźć linie produktów o takim wzajemnie uzupełniającym się działaniu, które idealnie sprawdza się przy zwalczaniu problemów dermatologicznych.
Na początkowym etapie leczenia kąpiele powinny być wykonywane co 2-3 dni, potem ich częstotliwość powinna być zmniejszana. Kiedy zostanie uzyskana poprawa zwierzę można kąpać raz w tygodniu, natomiast w celu podtrzymania efektu terapeutycznego raz na miesiąc. Należy pamiętać, że częstotliwość przeprowadzania kąpieli ma znaczący wpływ na osiągnięcie efektu leczniczego i jest zależna od rodzaju i stopnia zaawansowania zmian.